Patogeny wirusowe i bakteryjne – czym się różnią?

Znaczna część chorób wywoływana jest przez czynniki chorobotwórcze. Czynniki te nazywamy patogenami. Są to mikroorganizmy lub nieożywione twory biologiczne, które po przedostaniu się do organizmu wywołują w nim chorobę. Co to są patogeny oraz czym różnią się między sobą?

Czym są patogeny? – nieożywione i ożywione

Nazwa „patogeny” pochodzi od greckich słów: pathos (cierpienie) i genes (producent). W wolnym tłumaczeniu patogeny możemy nazwać jako producenta chorób; czynnik wywołujący choroby.

Czynniki chorobotwórcze dzieli się na ożywione i nieożywione

Patogenami nieożywionymi są wszelkiego rodzaju niebezpieczne dla organizmu substancje toksyczne, promieniowanie jonizujące, silne pole magnetyczne, trucizny oraz światło laserowe.

Oddziaływanie patogenów nieożywionych na organizm ludzki jest zróżnicowane i zależne od rodzaju danego patogenu. Wśród typowych negatywnych skutków ekspozycji na patogeny nieożywione zalicza się przede wszystkim zmiany w materiale biologicznym tkanki, która pochłonęła promieniowanie jonizujące. Wśród efektów promieniowania jonizującego możemy zaliczyć również upośledzenie i rozpad komórek, a także zwiększenie szansy na rozwój nowotworów.

Skutkami oddziaływania światła laserowego są m.in. uszkodzenia tkanek, reakcje termiczne, uszkodzenie wzroku. Z kolei ekspozycja na silne pole magnetyczne może prowadzić do zaworów głowy, choroby mikrofalowej czy ogólnego obniżenia samopoczucia.

Patogeny ożywione zaliczamy do nich przede wszystkim mikroorganizmy takie jak: patogeny wirusowe, patogeny bakteryjne, grzyby, priony oraz pasożyty.

Negatywne skutki patogenów ożywionych zależą od ich rodzaju. Ekspozycja na patogeny wirusowe może prowadzić do gorączki krwotocznej, zespołu ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej SARS, gorączki doliny Rift czy gorączki Lassa. Patogeny bakteryjne mogą z kolei prowadzić do rozwoju boreliozy, błonicy, anginy czy rzeżączki. Ekspozycja na grzyby może prowadzić do rozwoju różnego rodzaju grzybic oraz chorób układu oddechowego, z kolei wprowadzenie pasożytów do organizmu doprowadza do rozwoju chorób pasożytniczych.

Czy wszystkie bakterie są szkodliwe?

Oczywiście nie wszystkie bakterie wywołują w ludzkim organizmie choroby. Duża część bakterii stanowi integralną część ludzkiej mikroflory, ułatwiając nam trawienie, czy stymulując perystaltykę jelit. Paradoksalnie Flora bakteryjna jelit to bardzo ważny element układu odpornościowego człowieka. Produkuje ona witaminy grupy K i B, odżywia komórki jelit czy hamuje rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych.

Sposoby przenoszenia patogenów – bezpośrednie i pośrednie

Patogeny w organizmie mogą pojawić się w sposób bezpośredni lub pośredni.

Do zakażenia drogą bezpośrednią może dojść przy transmisji patogenów wirusowych lub bakteryjnych między matką będącą w ciąży a dzieckiem, w trakcie dotyku między osobą zakażoną i zdrową, po spożyciu skażonego płynu lub żywności oraz podczas kontaktu seksualnego.

Patogeny bakteryjne i wirusowe przenoszone w drodze transmisji pośredniej mogą przedostać się do organizmu w trakcie kontaktu osoby z substancją lub powierzchnią, w której znajdują się patogeny. Najczęstszym pośrednim medium patogenów jest droga powietrzno-kropelkowa. Taka forma zakażenia sprowadza się do zarażenia zdrowej osoby przez osobę zakażoną poprzez kichanie, kaszel, rozmowę lub nawet śmiech. Podczas tych czynności patogeny zawarte w płynach ustrojowych rozpylane są w powietrzu, które następnie wdychane jest przez inne osoby. Do zakażenia może dojść także, gdy patogeny przedostaną się do śluzówki osoby zdrowej – np. spojówki oka poprzez zatarcie oka ręką, na której znajduje się patogen.

Czym różnią się między sobą patogeny wirusowe i bakteryjne?

Stosunkowo łatwo pomylić infekcje bakteryjne i wirusowe. Dlatego też warto wiedzieć, czym różnią się między sobą patogeny wirusowe i bakteryjne, a także jakiego rodzaju infekcje powodują. Wiedzę tę warto przyswoić zwłaszcza w kontekście aktualnej sytuacji epidemiologicznej wywołanej koronawirusem SARS-CoV-2.

Patogeny wirusowe

Patogeny wirusowe to niezbyt skomplikowane pod względem budowy cząsteczki organiczne nieposiadające struktury komórkowej. Ich budowa opiera się na otoczkach białkowych i kwasach nukleinowych stanowiących materiał genetyczny. Istnieją również wirusy bezosłonkowe, które nie posiadają błony komórkowej. Zalicza się do nich wszystkie wirusy o symetrii helikalnej.

Nie posiadają one własnego metabolizmu, przez co nie można ich leczyć za pomocą antybiotyków. Wirusy są niemal 100-krotnie mniejsze od bakterii i duża część z nich z łatwością przedostaje się przez mikrobiologiczne filtry, które skutecznie filtrują bakterie.

Po przedostaniu się do organizmu patogeny wirusowe łączą się z komórkami i wprowadzają do ich struktur swoje DNA, które stanowi dla komórek instrukcję wymuszającą na nich namnażanie kolejnych wirusów. Choć wirusy wywołują wiele różnych chorób, nierzadko trudnych do wyleczenia, to z reguły infekcje wirusowe są łatwiejsze do wyleczenia od infekcji bakteryjnych. Infekcje wirusowe w większości przypadków trwają najczęściej kilka dni, a ich leczenie sprowadza się do redukowania objawów infekcji. W trakcie leczenia pacjentom podawane są leki przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Do typowych objawów wywoływanych przez patogeny wirusowe zalicza się: suchy kaszel, gorączkę, wirusowe zapalenie spojówek, wodnisty katar, ból głowy, mięśni i stawów oraz ogólne poczucie osłabienia.

Patogeny bakteryjne

Patogeny bakteryjne zwykle prowadzą do rozwoju o wiele cięższych i dłuższych w leczeniu chorób infekcyjnych. Bakterie mogą powodować zakażenia pierwotne oraz wtórne zakażenia bakteryjne będące wynikiem zakażenia patogenami wirusowymi. Dlatego tak ważne jest, aby dbać o sterylne otoczenie kompleksowo i wybierać sposoby dezynfekcji o najszerszym spektrum działania.

Bakterie są złożonymi i niezależnymi mikroorganizmami z własnym metabolizmem i zdolnością reprodukcji. Prokariotyczne patogeny bakteryjne wywołują choroby poprzez produkcję toksyn (cytotoksyn, enterotoksyn i neurotoksyn). Objawy infekcji bakteryjnych najczęściej mają gwałtowny i intensywny przebieg, niemniej infekcje bakteryjne są rzadsze od infekcji wirusowych.

W leczeniu infekcji wywołanych przez bakteryjne patogeny w organizmie stosuje się przede wszystkim antybiotyki. Wśród typowych objawów infekcji bakteryjnych zalicza się: wysoką gorączkę, nudności i wymioty, powiększone węzły chłonne, mokry kaszel, zapalenie ucha, silny ból głowy, brzucha i mięśni.

Jak zapobiegać rozprzestrzenianiu się infekcji?

Najlepszym sposobem radzenia sobie z patogenami wirusowymi i bakteryjnymi jest profilaktyka. Jednym z najefektywniejszych i najszybszych rozwiązań jest cykliczna dezynfekcja pomieszczeń.

W dobie globalnej sytuacji epidemiologicznej w sieci krąży wiele fake newsów dotyczących sposobów radzenia sobie z wirusami (w tym z koronawirusem). Jedyną i słuszną metodą jest profesjonalna dezynfekcja, która może odbyć się na kilka sposobów. Najskuteczniejszymi z nich jest dezynfekcja ozonem lub oprysk specjalistyczną chemią.

Ozon w odpowiednim stężeniu skutecznie i dogłębnie zwalcza wszystkie mikroorganizmy: bakterie, wirusy, grzyby, pleśnie i pasożyty – utleniając je na poziomie komórkowym.

Chemia wykorzystywana przez PSG Polska to opatentowany płynny preparat do dezynfekcji wysokiego poziomu, który niszczy RNA komórki. Zapobiega ryzyku przenoszenia zakażeń krzyżowych z powierzchni powodowanych przez spory, prątki, bakterie, wirusy (osłonkowe i bezosłonkowe) oraz grzyby. Ponadto zabezpiecza zdezynfekowaną powierzchnię do 7 dni od zastosowania!

Kto jest szczególnie narażony na ryzyko infekcji?

Na infekcję patogenami ożywionymi narażony jest praktycznie każdy. To, że zagrożenia nie widać, nie oznacza, że ono nie istnieje. Liczne badania przeprowadzane przez setki ekspertów z całego świata wskazują, że bakterie, wirusy czy grzyby czyhają na nas niemal na każdym kroku.

Na zarażenie się patogenami są narażone zwłaszcza osoby mające kontakt z dużą liczbą ludzi, pracujące w przestrzeniach publicznych czy obiektach komercyjnych – np. w sklepach, urzędach czy na dworcach.

Więcej informacji znajdziesz w naszym raporcie: https://ozonujemy24.pl/polska-pod-mikroskopem-ranking-czystosci/

Zastrzeżenie: Treści udostępniane w tym artykule są wyłącznie w ogólnych celach informacyjnych i nie stanowią porady medycznej. Wszelkie informacje zawarte na naszej stronie publikowane są wyłącznie do celów edukacyjnych i nie mają na celu zastąpienia indywidualnej porady medycznej udzielanej przez lekarza lub innego dostawcę usług zdrowotnych ani nie stanowią rekomendacji jakiegokolwiek określonego sposobu leczenia.