Na prawidłowe działanie instalacji wentylacyjnej ma wpływ nie tylko jej projekt i montaż, ale i właściwe użytkowanie oraz regularna konserwacja. Z troski o zdrowie i bezpieczeństwo osób przebywających w budynkach, należy przeprowadzać okresowo jej czyszczenie i dezynfekcję.
Dlaczego dbanie o wentylację jest tak ważne?
Zanieczyszczone powietrze bezpośrednio przyczynia się do spadku naszego samopoczucia: uporczywego bólu głowy, problemów z koncentracją, zmęczenia i senności. Kurz, roztocza, grzyby, pył, wirusy i pleśń, które często spotykamy w nieczyszczonych przewodach wentylacyjnych, wykazują właściwości chorobotwórcze i alergizujące. Dbając o zdrowie własne, bliskich, pracowników firm i klientów czy pacjentów i personelu w szpitalach, powinno się zatem regularnie przeprowadzać działania konserwacyjne wentylację i klimatyzację. Pamiętajmy, że czyszczenie wentylacji mechanicznej wpływa także na zwiększenie żywotności instalacji oraz kwestie prawne, chociażby jeśli w przypadku pożaru zostanie stwierdzone, że wentylacja nie była drożna może być to przyczyną odmowy wypłaty ubezpieczenia.
Po czym poznać, że wentylacja działa nieprawidłowo?
O nieprawidłowościach w działaniu wentylacji można łatwo się przekonać, ponieważ towarzyszą temu takie zjawiska jak: pojawianie się skroplonej pary wodnej na szybach, unoszący się zapach stęchlizny lub oparów z gotowania. Do najczęstszych objawów źle działającej wentylacji należą również: pojawienie się wykwitów pleśni i grzybów na ścianie i suficie oraz ciąg wsteczny w kanałach wentylacyjnych, czyli nadmuch zimnego powietrza przez kratki wentylacyjne.
Aby nie dopuścić do powyższych zjawisk, niezbędna jest dbałość o higienę instalacji, czyli czyszczenie wentylacji i klimatyzacji oraz okresowo przeprowadzanie dezynfekcji. Na poprawę cyrkulacji powietrza w pomieszczeniach mają wpływ także nawiewniki, rozszczelnianie okien i wietrzenie pomieszczeń bez względu na porę roku.
Czyszczenie wentylacji – wymogi prawne
Zgodnie z obowiązującymi przepisami należy przestrzegać pełnej drożności i szczelności przewodów i urządzeń w budynkach. Dodatkową kwestią jest utrzymanie pełnego wymaganego przekroju kratek wentylacyjnych i ich regularne czyszczenie.
Ze względu na duży wpływ jakości powietrza na zdrowie i bezpieczeństwo ludzi kwestie dotyczące czyszczenia i dezynfekcji systemów wentylacyjnych i klimatyzacji podlegają regulacjom prawnym:
- PN-EN15780:2011 – nakłada na administratorów obiektów o średniej wymagalności czystości (do takich obiektów należy zaliczyć pomieszczenia kontrolne) usuwanie zanieczyszczeń z instalacji wentylacyjnych co najmniej raz na 24 miesiące.
- U 2012 poz. 739 (Rozdział 6. § 39. punkt 1 i 2).
- Zalecenia dot. częstości kontroli czystości instalacji wentylacyjnej PN-EN 15239:2010, załącznik D i F.
- rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.)
- PN-83/B-03430 wraz ze zmianą PN-83/B-03430/Az3 luty 2000 (Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej).
To, jak często należy przeprowadzać obowiązkowe czyszczenie systemów wentylacyjnych i klimatyzacyjnych w budynkach, zostało określone w przepisach wprowadzonych przez Unię Europejską (o symbolu PN-EN15780: 2011).
Etapy czyszczenia wentylacji mechanicznej
Profesjonalny i kompleksowo przeprowadzony przez naszych specjalistów proces czyszczenia wentylacji składa się z następujących czynności:
- kontroli jakości powietrza i ilości grzybów/pleśni na powierzchniach przed wykonaniem usługi dezynfekcji (opcjonalnie),
- wyjęcia zużytych filtrów,
- mechanicznego czyszczenie kanałów wentylacji,
- zamgławiania wentylacji środkiem dezynfekującym,
- montażu nowych pre filtrów i filtrów absolutnych HEPA,
- sporobójczej dezynfekcji wysokiego poziomu za pośrednictwem zamgławiania lub odgrzybiania za pośrednictwem ozonowania, lub obie usługi następujące po sobie (w laboratoriach, szpitalach, przychodniach, itp.),
- kontrola jakości powietrza i ilości grzybów/pleśni na powierzchniach po wykonaniu usługi dezynfekcji w celu określenia jej skuteczności (opcjonalne),
- zakończenie zlecenia wystawieniem protokołu powykonawczego.
Szukasz kompleksowej usługi czyszczenia wentylacji mechanicznej?
Skonsultuj z nami swój przypadek > Zamów bezpłatną wycenę <
Przyczyny i konsekwencje zanieczyszczonej filtracji
Pozbawione zanieczyszczeń powietrze znacznie poprawia samopoczucie osób przebywających w pomieszczeniach oraz zmniejsza ryzyko zapadnięcia na wiele chorób. Jeśli wentylacja i klimatyzacja nie są poddawane regularnemu czyszczeniu, mogą przyczynić się do: zaburzeń układu krążenia, problemów z koncentracją, gorączki, bólów i zawrotów głowy, podrażnień oczu i gardła. Do konsekwencji należy także zmniejszenie efektywności działania instalacji. Aby tego uniknąć, należy przestrzegać zasad dotyczących sprawnego układu filtracji, w tym:
- dobrać odpowiednie filtry,
- zadbać o ich prawidłowy montaż,
- sprawdzić szczelność układu.
W miarę upływu czasu filtry ulegają stopniowemu zanieczyszczeniu, co prowadzi do tego, że on sam zaczyna je emitować. Efektem jest ograniczenie świeżego dopływu powietrza do pomieszczeń, a w dalszej kolejności konieczność wymiany filtrów.
Zastosowanie filtrów w instalacjach wentylacyjnych
Stosowanie filtrów w wentylacji i klimatyzacji jest zgodne z europejską polityką zrównoważonego rozwoju. Ich zadaniem jest zapewnienie odpowiedniej jakości powietrza osobom przebywającym w pomieszczeniach oraz ochrona przed zanieczyszczeniami instalacji. Do ich funkcji należy także redukowanie zagrożenia w miejscu pracy, w którym ludzie mają kontakt z większymi stężeniami substancji uważanych za „uciążliwe”: pyłami, rozpuszczalnikami i kurzem lub substancjami niebezpiecznymi takimi jak materiały biologiczne i substancje chemiczne wymagające szczególnego traktowania. Pył i kurz osadzają się także na maszynach w różnego rodzaju halach produkcyjnych czy magazynach – filtry w tym przypadku również chronią urządzenia przed spadkiem wydajności. Filtry sprawdzą się w zakładach pracy, w których dochodzi do uwolnienia pyłów oraz na rynku AGD i biobezpieczeństwa. Obecnie na rynku można spotkać już nawet filtry HEPA stosowane w warunkach domowych, by podnieść jakość powietrza, a tym samym zadbać o zdrowie i komfort życia mieszkańców.
Czym są filtry absolutne HEPA i jakie mają działanie?
Metodę wytwarzania filtrów HEPA (High Efficiency Particulate Air) opracowali naukowcy pracujący dla Komisji Energii Atomowej (Atomic Energy Commission) – zadaniem filtrów była wówczas ochrona amerykańskich sił zbrojnych przed wnikaniem do układu oddechowego cząsteczek radioaktywnych. Pod względem technicznym filtry tego rodzaju wykonane są ze spiekanego szkła, posiadają pory wielkości 0,3µm i składają się z trzech warstw, które są ze sobą połączone przy pomocy syntetycznych żywic. Od momentu powstania filtrów technologia znacznie się rozwinęła, co przełożyło się na rozszerzenie zastosowania i poprawę ich skuteczności. Obecnie filtry HEPA mogą zatrzymać 99.97% zanieczyszczeń, w tym:
- wirusy,
- grzyby,
- kurz,
- sierść,
- komórki bakterii,
- sadzę,
- pierwotniaki,
- pyły zawieszone,
- ołów,
- pleśń,
- pigmenty farb,
- odpady radioaktywne.
Filtry HEPA nie sprawdzą się jednak w przypadku usuwania zanieczyszczeń gazowych, np. dymu papierosowego lub cząsteczek mniejszych niż 0,3µm.
Wymiana filtrów HEPA
Wymiana filtrów HEPA jest niezbędna, gdy:
- przeprowadzona co roku walidacja da wynik ujemny (zgodnie z prawem instalacja wentylacyjno-klimatyzacyjna w szpitalach powinna podlegać przeglądowi nie rzadziej niż co 12 miesięcy),
- opór przepływu osiągnie wartość założoną w projekcie instalacji jako opór końcowy,
- wystąpią sytuacje nadzwyczajne, np. zawilgocenie filtrów, przerwanie struktury filtrów.
- pojawią się nieprawidłowe wyniki badań okresowych na stanowiskach lub w pomieszczeniach objętych wysoką sterylnością.
Zgodnie z przepisami dbanie o sprawnie działającą instalację w budynku to obowiązek jego zarządcy. Właściwie zaprojektowana instalacja wentylacyjna nie wystarcza, by zapewnić bezpieczeństwo i komfort przebywającym w budynku ludziom. Podstawą do jej sprawnego działania jest regularne czyszczenie i konserwacja, dzięki którym można się pozbyć wszelkich zanieczyszczeń (m.in.: zarazków, kurzu, pyłu, wirusów) i wpłynąć na żywotność instalacji. Prawidłowy obieg powietrza w pomieszczeniach zmniejsza także ryzyko zaczadzenia, co szczególnie jest istotne w sezonie grzewczym. Zachęcamy do kontaktu naszym konsultantem celem otrzymania oferty z zakresu utrzymania czystości kanałów wentylacyjnych w Państwa obiekcie.
Więcej informacji na ten temat znajdziesz tutaj: